Reklama

Kościół

25. rocznica ratyfikacji Konkordatu pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Stolicą Apostolską

Adobe Stock

23 lutego 1998 r. – po pięcioletniej walce z parlamentarną lewicą – został ratyfikowany Konkordat pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Stolicą Apostolską. W tym dniu w Warszawie dokument ratyfikacyjny został podpisany przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego, a w Watykanie ratyfikował go Jan Paweł II. Wymiana dokumentów ratyfikacyjnych nastąpiła 25 marca. Konkordat wszedł w życie miesiąc później 25 kwietnia 1998 r.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Konkordat pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Stolicą Apostolską został podpisany 28 lipca 1993 r. Dokument sygnował Krzysztof Skubiszewski, minister spraw zagranicznych polskiego rządu i abp Józef Kowalczyk, nuncjusz apostolski w Polsce. Konkordat uregulował w formie umowy międzynarodowej relacje między państwem a Kościołem w Polsce w oparciu o zasadę „wzajemnej niezależności i autonomii”. Krótko mówiąc zasada ta potwierdza rozdział Kościoła od państwa, ale w takiej formie, która umożliwia współpracę dla dobra obywateli. Polski konkordat był pierwszą umową państwa postkomunistycznego ze Stolicą Apostolską. Jego przyjęcie - po 48 latach od zerwania konkordatu przez władze PRL w 1945 r., oznaczało – jak to skomentowała Hanna Suchocka - potwierdzenie przynależności Polski do świata Zachodu. Polski konkordat jest jednym z najnowocześniejszych we współczesnym świecie, opiera się na współczesnej doktrynie prawa międzynarodowego oraz relacjach Kościoła do świata polityki zdefiniowanych podczas Soboru Watykańskiego II. Wydawało się, że ratyfikacja konkordatu ze Stolicą Apostolską przez polski Sejm będzie kwestią oczywistą i szybko wejdzie on w życie. Jednak na skutek nie zrozumienia wartości tej umowy parlamentarnej obstrukcji ze strony postkomunistycznej lewicy, ratyfikacja dokumentu nastąpiła dopiero w 5 lat później.

Czym jest konkordat i czemu służy?

W tradycji prawa międzynarodowego jest przyjęte, że status Kościoła katolickiego w danym kraju jest regulowany na mocy umowy, czyli konkordatu ze Stolicą Apostolską, jako centralnym zarządem Kościoła. Konkordat zawiera regulacje dotyczące statusu prawnego Kościoła i jego relacji z państwem oraz gwarancje praw ludzi wierzących. Status umowy międzynarodowej gwarantuje większą stabilność w tej sferze niż ustawy na poziomie krajowym.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Konkordaty można podzielić na: całościowe – regulujące szeroki zakres spraw interesujących państwo i Kościół oraz konkordaty parcjalne – regulujące tylko wybrane zagadnienia we wzajemnych stosunkach. Polski konkordat należy do konkordatów całościowych.

Reklama

Pierwszą kwestią w każdym konkordacie jest zdefiniowanie typu relacji jakie obowiązują pomiędzy państwem a Kościołem oraz miejscem Kościoła w rzeczywistości publicznej w danym kraju.

W tradycji europejskiej występują trzy modele w tej dziedzinie:

Model państwa wyznaniowego, gdzie istnieje ścisły związek państwa i Kościoła. Określona religia bądź wyznanie ma status religii państwowej. Dany Kościół jest uprzywilejowany w stosunku do innych oraz zazwyczaj jest finansowany przez państwo. Duchowni mają status analogiczny do państwowych urzędników. Taki model istnieje wciąż na gruncie prawosławnym, np. w Grecji. Kościół katolicki odrzuca go zdecydowanie od czasów Soboru Watykańskiego II.

Drugi, skrajnie odmienny model, to model „świeckości” (laïcité), zwany też radykalnym rozdziałem państwa i Kościoła. Zasada świeckości ma charakter konstytucyjny i interpretowana jest jako nakaz pełnej neutralności państwa wobec kwestii religijnych. Świeckość rozumiana jest w ten sposób, że instytucje państwa oraz przestrzeń publiczna muszą być całkowicie wolna od symboli bądź innych elementów religijnych. Nie jest więc możliwa np. nauka religii w szkole publicznej bądź inne elementy wyznaniowe, takie jak chociażby obecność krzyża. Wierni co prawda maja pełną wolność wyznawania swej religii, ale tylko w przestrzeni sakralnej (należącej do określonego Kościoła) bądź prywatnej. Model radykalnej separacji istnieje w praktyce tylko we Francji.

Trzeci model jest definiowany jako „przyjazny rozdział” Kościoła i państwa. Wzajemne relacje państwa i Kościoła bazują na założeniu, że podmioty te pozostają rozdzielone i autonomiczne, żaden nie jest podporządkowany drugiemu. Ale możliwe są różne formy współpracy - dla „dobra wspólnego” wszystkich obywateli. Kościoły cieszą się daleko posunięta autonomią, mogą rządzić się własnym prawem, a o obecności elementów religijnych w życiu publicznym nie decyduje państwo lecz sami obywatele. Dzięki temu nauczanie religii jest możliwe w systemie państwowej edukacji, Kościoły mają zagwarantowaną obecność w mediach publicznych, a kapelani mogą być zatrudniani w państwowych szpitalach czy więzieniach. Możliwe jest też zbieranie podatków na Kościoły przy pośrednictwie państwa. Taki model jest najbardziej powszechny i występuje w większości krajów europejskich. Polska przyjęła go w 1989 r., co ostatecznie zostało potwierdzone w konkordacie ze Stolicą Apostolską.

Podziel się:

Oceń:

+2 0
2023-02-23 09:28

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Czym jest konkordat?

Adobe Stock

Przed 29 laty - 28 lipca 1993 r. – minister spraw zagranicznych RP Krzysztof Skubiszewski i nuncjusz apostolski abp Józef Kowalczyk uroczyście złożyli podpisy pod Konkordatem między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską. Odtąd ta międzynarodowa umowa reguluje relacje miedzy państwem a Kościołem, a przede wszystkim chroni wolności religijnej obywateli. Jej skutkiem są też analogiczne prawa dla innych Kościołów i związków wyznaniowych.

Więcej ...

Kielce: siostry boromeuszki odchodzą z seminarium, a tym samym z diecezji

2024-06-25 12:51

diecezja.kielce.pl

Decyzją matki generalnej Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia św. Karola Boromeusza, siostry boromeuszki odchodzą z Kielc, a tym samym z diecezji kieleckiej - po 32 latach zostaje zlikwidowana placówka zgromadzenia w Wyższym Seminarium Duchownym w Kielcach.

Więcej ...

Prezydent: od 1 lipca ruch bezwizowy do Chin dla obywateli Polski

2024-06-26 11:41

PAP/Radek Pietruszka

Od 1 lipca polscy obywatele podróżujący do Chin na nie dłużej niż 15 dni nie będą potrzebowali wiz – powiedział w środę w Szanghaju Andrzej Duda. Prezydent wyraził zadowolenie z decyzji chińskiego rządu; podkreślił, że ruch bezwizowy sprzyja budowaniu więzi międzyludzkich i turystyce.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Kielce: siostry boromeuszki odchodzą z seminarium, a tym...

Niedziela Kielecka

Kielce: siostry boromeuszki odchodzą z seminarium, a tym...

W. Brytania: Polski ksiądz Piotr G. oskarżony o 10...

Kościół

W. Brytania: Polski ksiądz Piotr G. oskarżony o 10...

Zmiany kapłanów 2024 r.

Kościół

Zmiany kapłanów 2024 r.

Jak wygląda moja modlitwa?

Wiara

Jak wygląda moja modlitwa?

Wakacyjny savoir vivre w Kościele

Niedziela Łódzka

Wakacyjny savoir vivre w Kościele

Zmiany personalne w diecezji bielsko-żywieckiej 2024

Niedziela na Podbeskidziu

Zmiany personalne w diecezji bielsko-żywieckiej 2024

Diecezja kielecka: zmiany kapłanów 2024

Kościół

Diecezja kielecka: zmiany kapłanów 2024

Zmiany personalne w diecezji rzeszowskiej

Kościół

Zmiany personalne w diecezji rzeszowskiej

Nauczycielu, nic Cię to nie obchodzi, że giniemy?

Kościół

Nauczycielu, nic Cię to nie obchodzi, że giniemy?