Reklama

Rodzina

Kocham cię, bo jesteś!

Niedziela Ogólnopolska 47/2020, str. 50-52

Adobe.Stock.pl

Kluczem do wychowania jest miłość – bezwarunkowa, angażująca wszystkie talenty rodziców i innych wychowawców.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Aby wyruszyć w tę szczególną drogę, trzeba wytrwale budzić w sobie pasję bliskiego towarzyszenia człowiekowi już od wczesnego dzieciństwa. Czy podzielamy ten punkt widzenia? Jaka jest moja, matczyna, perspektywa, a jak ty – ojciec – widzisz proces wychowywania naszych dzieci? Czy wypracowaliśmy nasze wspólne stanowisko, aby nie obciążać dzieciaków niespójnymi, a nawet konkurencyjnymi działaniami? Odpowiedzi na te i inne pytania mogą otworzyć przed nami nowe przestrzenie, gdzie jest miejsce na świadome przeżywanie radości i smutku, dumy i porażki czy cierpienia.

Każdy człowiek to unikat

Jak to mówią: „małe dzieci – mały kłopot, duże dzieci – duży kłopot”. W skrócie – im starsze, tym będzie trudniej. Wielu z nas ma takie wyobrażenie o swoich rodzicielskich wyzwaniach czekających nas w okresie dorastania dzieci. Te przekonania mogą, niestety, mocno utrudniać relacje z nastolatkiem. Pamiętajmy, że każdy człowiek to unikat, dlatego wychowanie jest procesem bardzo indywidualnym. To, co jednemu dziecku zajmuje miesiąc, u innego może trwać rok. Tak już po prostu jest, każdy ma swój czas. Gdy pracujemy nad dobrymi nawykami u naszych pociech, jak np. poranne ścielanie łóżka czy odkładanie rzeczy na miejsce, potrzeba wiele spokoju i cierpliwości, aby nie tylko zbudować ten nawyk, ale też go utrwalić. Nasza wspierająca obecność jest szczególnie ważna w pracy z nastolatkami. One często odbierają nasze próby „przyspieszania efektów” jako swoje nieudacznictwo. Kwitując to zazwyczaj krótkim: „jestem do kitu”, „do niczego się nie nadaję”, „znowu zamykam stawkę”. Albo – dla odmiany – kontestują zastany porządek, głosząc hasła, że zasady są po to, by je łamać...

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Dorastanie nie jest proste

Z „maleńkiego słodziaka” wyrósł nam młodzian, buntownik, który z zasady jest teraz w opozycji przeciwko wszystkiemu i wszystkim, albo panna z głową w „chmurach”, która nie raz dotkliwie przećwiczy rodzicielską cierpliwość. „Jestem już prawie dorosły, więc musisz traktować mnie jak dorosłego” – często słyszymy. Cóż... „prawie” robi dużą różnicę również w tym przypadku. Mimo że rynek ugina się od poradników podpowiadających, jak nie zwariować z nastolatkiem pod jednym dachem, nie dajmy się wpędzić w ślepą uliczkę – nie skupiajmy się tylko na przetrwaniu, bo młodzież już nie potrzebuje rodziców, nasz czas się skończył, a rządy sprawują teraz ich rówieśnicy. Przypomnijmy sobie nieodległy przecież czas, gdy nasz młodzian był bobasem i uczył się chodzić – wtedy byliśmy mostami łączącymi go ze światem. W okresie dojrzewania nasze nastoletnie dziecko także potrzebuje oparcia, aby w bezpiecznym środowisku rodzinnym odkrywać kim jest. Nastolatek chce kochać i być kochany, doświadczać szacunku, chce też, by rodzice przyjmowali go takim, jaki jest; chce wiedzieć, że jest ważny dla mamy, dla taty i potwierdzić swoją przynależność do rodziny. Zatem właściwie mamy konstans – dalej robimy to samo, tyle że wchodzimy na wyższy poziom trudności. W tym skomplikowanym procesie wzrastania w łasce u Boga i u ludzi nasza rodzicielska rola jest kluczowa i nie do zastąpienia. Nie musimy znać odpowiedzi na wszystkie pytania czy mieć najlepsze rozwiązania na bieżące problemy. Możemy zwyczajnie czegoś nie wiedzieć, głośno pytać, ufnie wołać do Boga, szczerze szukać odpowiedzi, rozwiązań i towarzyszyć naszym nastoletnim dzieciom w tym naturalnym oraz niewymownie twórczym etapie ich życia.

Reklama

Niezmiennie mamy świadomość, że dorastanie nie jest proste ani dla młodziaka, ani dla nas, ani dla bliskich, jednakże to my, rodzice, jesteśmy w tym teamie dorośli, odpowiedzialni, dojrzali i powołani do towarzyszenia naszym dzieciom, aby jak najlepiej mogły wykorzystać swój potencjał. Nie detronizujmy się sami w relacji z nastolatkiem. On potrzebuje naszej rodzicielskiej obecności, zaangażowania, mądrości, doświadczenia, uśmiechu, stanowczości, a także elastyczności, jeśli zajdzie taka potrzeba. Wiemy, że kiedy ślepy prowadzi ślepego, niechybnie będzie kraksa (por. Mt 15, 14), dlatego rówieśnicy naszych nastoletnich dzieci nie nadają się na ich przewodników.

Reklama

Sprawdzony schemat rozmowy

Jeśli świadomie przewodzimy naszej rodzinie, to stopniowo włączamy dzieci w przejmowanie odpowiedzialności za poszczególne sfery życia. Najpierw wyjaśniamy i przekazujemy podstawowe wskazówki, co, jak, gdzie i kiedy zrobić. Potem przychodzi kolej na instruktaż i praktykę pod troskliwym rodzicielskim okiem, która jest kluczowa dla rozwoju nowych umiejętności u dziecka. Naszym celem jest jego samodzielność, odpowiedzialność, czyli świadoma odpowiedź na to, co się dzieje w jego wnętrzu i w jego otoczeniu. Naszym zdaniem, świadomość i zachęcanie do współpracy są ważnym drogowskazem dla rodziców. Zupełnie nie sprawdzają się natomiast wyręczanie, pobłażanie, system kar i nagród czy zrzędzenie. Ostatecznie zwiększają one dystans między rodzicami a nastolatkami, co zupełnie nie służy rozwojowi ich wspólnej relacji.

Na pewno warto zainwestować w czas i uważne słuchanie nastolatka, aby z potoku słów (albo dla odmiany w ciszy) wyłowić jego aktualne potrzeby. Naszym zdaniem, sprawdzonym rozwiązaniem jest następujący schemat rozmowy. Po pierwsze – opisz, co widzisz. Suche fakty, to, co się wydarzyło, bez oceniania, etykiet, nakładek typu „a nie mówiłam?” lub „tego się po tobie nie spodziewałem”, „dobrze, dobrze, ja wszystko rozumiem, ale...” (i tu mówimy, co naprawdę uważamy). Następnie – nazwij swoje uczucia lub/i uczucia dziecka (w zależności od sytuacji), jeśli nie umie jeszcze zrobić tego samodzielnie. To trudna sztuka, ale jej praktykowanie czyni mistrzem i wspiera relację rodzic-dziecko. Potem zastanów się – co jest dla ciebie ważne i dlaczego, a co możesz odpuścić. Chociaż złość jest uczuciem trudnym dla większości z nas, to właśnie ona mówi bardzo jasno o tym, co jest dla mnie istotne, o co walczę i czego bronię. Jeśli to wiem, mogę odpowiedzieć sobie i innym. Mogę np. zatroszczyć się o siebie i zwyczajnie odpocząć, aby nie dać się ponieść emocjom następnym razem. Mogę też przypomnieć o zasadach, które są dla mnie ważne i nienegocjowalne, przynajmniej na ten czas. Mogę też przesunąć swoje granice, poszerzyć je, jeśli uznam, że cenna waluta, którą jest zaufanie do nastolatka, nabrała faktycznej wartości. Kredyty zwykle nie działają, nadwyrężają relację obu stron, zatem nie zmienię potrzeb, ale mogę zmienić strategie ich realizacji.

Reklama

Na koniec – sprawdzam! Czyli informacja zwrotna, która często ratuje nas przed konfliktami. Chodzi o to, aby upewnić się, czy dobrze wszystko usłyszałeś i właściwie interpretujesz wypowiedź swojego rozmówcy. W ten sposób chcę chronić siebie i swoje dzieko przed osądzaniem, domysłami oraz niesprawiedliwą krytyką. Informacja zwrotna nie jest działaniem wywiadowczym. Jako mama/tata jesteśmy ciekawi, co myśli nasz nastolatek, jak zapatruje się na dany temat, czego potrzebuje. Nawet gdy zasadniczo się różnimy, jest możliwość kontaktu. Ważne, by wysłuchać, zauważyć i jasno przedstawić swoje stanowisko, a potem poprosić o to, czego potrzebujemy, aby nadal być w kontakcie, móc się porozumieć. Jeśli trzeba, należy przebaczyć, przeprosić, przyznać się, że też nam nie wyszło. Musimy czasami przyjąć odmowę, bo prośba to nie rozkaz.

W tym schemacie można omawiać wszystkie sprawy – zarówno ważne, jak i te zwyczajne, błahe, acz polaryzujące. Jak to działa? Oto jeden ze standardowych przykładów: wracam do domu po ciężkim dniu, zmęczona i głodna, wchodzę do kuchni, a tam na powitanie – widok po biesiadowaniu nastolatków. Mogę wtedy pomyśleć, że moje dzieci nie trzymają się zasad, niczego się nie uczą, są leniami, bo grają, zamiast posprzątać po sobie, i tym samym wkręcić się w cierpiętnictwo. Mogę też pójść inną drogą – drogą spotkania, dialogu, szacunku dla mnie i dla dzieci: „Cześć chłopaki. Zajrzałam do kuchni i widzę na stole brudne talerze i kubki. Jestem zmęczona i głodna. Potrzebuję usiąść przy czystym stole i zjeść coś smacznego. Proszę, zbierzcie naczynia ze stołu. Czy 10 minut wystarczy, czy potrzebujecie 15?”. Zawsze czekam z wielką ciekawością na odzew mojej drużyny. Prawdą jest, że najbardziej lubię te miłe zaskoczenia. Zdarza się różnie. Od klasycznego nastoletniego „zaraz”, które jest zakamuflowaną formą „nie”, przez negocjacje i ubijanie targu, do empatycznego: „O! chyba naprawdę kiepsko się czujesz, bo głos masz jakiś taki szorstki, raczej nie wytrzymasz do końca meczu..., ogarnę, i zaparzę herbatę, ...wolisz malinową czy czarną z cytryną?”. Bingo!

Reklama

Tu chodzi o odporność

Na koniec jeszcze kilka słów o wychowaniu w duchu wartości, bo ich przekazywanie jest niezwykle ważne w każdym wieku. Jakże często największy priorytet mają umysł, wiedza, informacja, w które inwestujemy czas i pieniądze. Tymczasem ucieka nam mądrość, Boże normy, dzieła Pana, o których mamy pamiętać, aby wzmacniać się w wierze. Pamiętajmy, że „Jezus czynił postępy w mądrości, w latach i w łasce u Boga i u ludzi” (Łk 2, 52). To najlepszy plan na wychowanie.

Tyle dziś się mówi o wdzięczności. Bynajmniej nie jest to odkrycie XXI wieku – gdy wczytamy się z uwagą w wersety Pisma Świętego, odkryjemy zachętę do dziękowaniu Bogu w każdym położeniu, za wszystkie osoby, które mamy wokół, za wszystko, co nas spotyka. Za moje życie, za męża, za każde dziecko, za to, że mamy gdzie mieszkać, za zdrowie, pracę, słoneczny dzień, dobrą kawę, za spotkanie, a nade wszystko za to, że Bóg jest zawsze po mojej stronie, że „Pan ma co do nas dobre zamiary, pełne pokoju, a nie zguby, by zapewnić nam przyszłość jakiej potrzebujemy” (por. Jr 29, 11). Czy chwalisz i błogosławisz imię Pana, jak zachęca psalmista (por. Ps 100, 4)? Czy jako rodzice uwielbiamy Boga z dziećmi, a szczególnie z nastolatkami? Czy pokazujemy im, że Bóg jest wierny, że wspomaga nas nie tylko duchowo, ale także, a może nawet przede wszystkim tak zwyczajnie, również finansowo, troszczy się o każdy szczegół naszego życia? Kiedy prosimy o coś w imię Boże, to czekajmy wytrwale na wypełnienie Jego woli. Wręcz zapisujmy sobie na kartce prośby, wraz z datami, kiedy zostały wypowiedziane, oraz daty ich spełnienia, aby wielkie dzieła Pańskie nie poszły w zapomnienie.

Czasy mamy, jakie mamy. Nie ma co narzekać, choć, oczywiście, można, ale czy w ten sposób realizujemy nasze wychowawcze cele, gdy dajemy kiepski wzór naszym dzieciom? Skupmy się na prewencji i rozwiązaniach. Od pewnej Mszy św. w klasztorze Ojców Dominikanów w Korbielowie przyświeca nam taka maksyma: „Tu nie chodzi o wirus, tu chodzi o odporność”. Już 2 lata utwierdzamy się w przekonaniu, że tak właśnie jest. Jeszcze zanim COVID-19 dopadł ludzkość, widzieliśmy, jak ważna jest praca u podstaw w naszej rodzinie. Choć wydawało się nie raz, że to czy tamto już mamy wyprostowane, w ostatecznym rozrachunku trzeba było wracać do fundamentu – do Boga, Który jest dla nas najważniejszy, Który zawsze jest po naszej stronie, prowadzi nasze dzieci i troszczy się o nie stokroć lepiej niż my, rodzice, możemy sobie wyobrazić. Rozmawiajmy o Nim z naszymi dziećmi w każdym wieku, a szczególnie angażujmy się w rozmowy z nastolatkami. One tego potrzebują. Burze przychodzą na każdy dom (por. Mt 7). Ważne są jego fundamenty i działania, jakie podejmiemy do walki z żywiołem, i z Kim.

Podziel się:

Oceń:

0 -1
2020-11-18 11:35

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Nie lekceważ zaproszenia Pana Jezusa

Ks. Stanisław Orzechowski

Kamil Szyszka

Ks. Stanisław Orzechowski

Więcej ...

Przerażające dane: 1937 osób między 15. a 17. rokiem życia skorzystało w ub.r. z tabletki "dzień po"

2024-03-27 09:25

Adobe Stock

Minister zdrowia Izabela Leszczyna poinformowała, że w ubiegłym roku 15-latki stanowiły 2 proc. osób korzystających z tabletki "dzień po". Dodała, że w tym czasie 1937 osób między 15. a 17. rokiem życia skorzystało z tabletki "dzień po".

Więcej ...

Obchody Triduum Paschalnego w diecezji

2024-03-27 17:00
bp Tadeusz Lityński

Karolina Krasowska

bp Tadeusz Lityński

W których parafiach będą sprawowane obchody Triduum Paschalnego z udziałem biskupów?

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Zmarł ks. Roman Kneblewski

Kościół

Zmarł ks. Roman Kneblewski

Roxie Węgiel: Wiara w Boga wyznacza mi kierunek życia

Wiara

Roxie Węgiel: Wiara w Boga wyznacza mi kierunek życia

Dlaczego trzeba spowiadać się przed kapłanem?

Wiara

Dlaczego trzeba spowiadać się przed kapłanem?

Postawiono zarzuty ks. Michałowi O.

Kościół

Postawiono zarzuty ks. Michałowi O.

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę,...

Kościół

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę,...

Jak przeżywać Wielki Tydzień?

Wiara

Jak przeżywać Wielki Tydzień?

W internecie pojawiło się nieznane dotąd nagranie...

Kościół

W internecie pojawiło się nieznane dotąd nagranie...

Przewodniczący KEP: rozpoczynamy dziewięcioletnią...

Kościół

Przewodniczący KEP: rozpoczynamy dziewięcioletnią...

Abp Galbas: Mówienie, że diecezja sosnowiecka jest...

Kościół

Abp Galbas: Mówienie, że diecezja sosnowiecka jest...